قسمتي از بدن که حجامت در آنجا انجام مي شود، ارتباط بسيار نزديکى با محل تجمّع سيستم لنفوييد و غدد لنفاوى دارد. در صورت نفوذ ميکروبها و هرگونه آنتىژن، سلولهاى ايمنى موجود در غدد لنفاوي به صورت بسيار قوى و شديد با عامل مهاجم به نبرد پرداخته، آن را مغلوب مىکنند. بنابراين وجود غنىترين و قوىترين سيستم لنفاوى در کنار مواضع حجامت باعث مىشود که احتمال ابتلاء به عفونت و غلبهى ميکروب بر بدن از طريق موضع حجامت در حدّ صفر باشد و بر عکس تحريک سيستم ايمنى به وسيلهى حجامت باعث تقويت اين سيستم حياتى شود.
در طب رايج نه تنها هيچ روشى براى تقويت سيستم ايمنى بدن وجود ندارد، بلکه بسيارى از درمانهاى موجود از جمله تجويز داروهاى کورتونى باعث تضعيف عملکرد آن مىشود. بنابراين اثبات نقش حجامت در تقويت سيستم ايمنى از اهميت زيادى برخوردار بوده و تأثير آن را در درمان بسيارى از بيمارىها توجيه مىکند.
وجود قوىترين سيستم لنفاوى (ايمني) در کنار مواضع حجامت باعث مىشود که احتمال ابتلاء به عفونت و غلبهى ميکروب بر بدن از طريق محل حجامت در حدّ صفر باشد و بر عکس تحريک سيستم ايمنى به وسيلهى حجامت باعث تقويت اين سيستم حياتى مي شود.
شواهدى که به اثبات اين مدّعا کمک مىکند، عبارتند از:
1- ائمهى معصوم عليهم السلام در روايات متعدد حجامت را به عنوان وسيلهاى براى پيشگيرى از بيمارىهاى مختلف مطرح فرمودهاند. بديهى است، بدن موقعي در پيشگيرى از بيمارىها موفق است که از سيستم دفاعى قوى برخوردار باشد.
2- زکرياى رازى در فصل پنجم کتاب جُدرى و حصبه، براى حجامت تأثيرى پيشگيرانه شبيه واکسيناسيون قائل شده و مىگويد:
« در احتراز از آبله قبل از ظهور و جلوگيرى از ازدياد آن بعد از بروز، مقتضى است کودکان و نوباوگان و جوانانى را که آبله در نياوردهاند يا آنکه آبله مرغان گرفتهاند و همچنين کسانى که مزاج آنها مستعد قبول آبله است، فصد و کودکان کمتر از چهارده سال را حجامت کنند.»
وى، همچنين مىگويد:
«...اما شيرخواران متجاوز از پنج ماه که بدن آنها تر و تازه و سفيد و سرخ باشد را بايد حجامت کرد.»
اين نظر رازى که براى پيشگيرى از ابتلاى کودکان زير چهارده سال به آبله، حجامت را توصيه کرده است، با فرضيهاى که مکانيسم اثر حجامت را تقويت سيستم ايمنى بدن مىداند، کاملاً مطابقت دارد و چه خوب است که امروزه با ريشهکن شدن بيمارى آبله، به تحقيق و بررسى اثر حجامت در پيشگيرى از ابتلا به ساير بيمارىهاى عفونى بپردازيم.
3- درمان زکام و آلرژى به وسيلهى حجامت:
از زکرياى رازى رسالهاى باقى مانده که در آن سؤال شهيد بلخى را در مورد فردى که مبتلا به زکام بوده، پاسخ داده است. رازى در اين رساله بعد از بيان فهرست طولانى از پرهيزهايى که بايد مراعات شود و نيز بيان داروهاى گياهى مؤثر بر اين بيمارى، مي گويد در مواردى که بيمارى شديد باشد بايد از حجامت نيز استفاده شود:
« اما کسانى که رنج آنان از اين بيمارى افزون باشد، يعنى بدين گونه که سوراخهاى بينى بسته شده و خارش داشته باشد و عطسه فراوان شده و آب از بينى فرو ريزد، بايد از چيزهايى شبيه به آنچه ياد شد و نيز از راه رفتن و عرق کردن در حمام و حجامت از فرو رفتگى پشت استفاده کنند...»
لازم به ذکر است که براى درمان انواع آلرژى از نوعى حجامت خاص استفاده مىکنيم و اينجانب بيماران متعددى داشتهام که بعد از ساليان متعدد مصرف داروهاى شيميايى و مراجعه به کلينيک آلرژى، هيچ نتيجهاى نگرفته اند، ليکن با انجام چند نوبت حجامت آلرژى، کاملاً بهبود يافتهاند.
4- نقش حجامت در پيشگيرى از سرماخوردگى:
افرادى که به طور منظم حجامت مىشوند، يا دچار سرماخوردگى نمىشوند و يا در صورت ابتلاء، بيمارىشان بسيار خفيف و زودگذر خواهد بود. اين حقيقتى است که بسيارى از بيماران، شخصاً متوجه آن شده و به ما اعلام کردهاند که اگر مثلاً سال گذشته چندين نوبت سرماخوردگى شديد داشتهاند، زمستان امسال که حجامت کردهاند اصلاً سرما نخورده و يا بيمارىشان ظرف يک يا دو روز کاملاً خوب شده و علائمى چون تب و درد بدن نيز نداشتهاند. پروندهى بيماران درمان شده گواه روشنى است بر اين ادّعا که حجامت با افزايش توان ايمنى فرد باعث غلبهى زودرس وى بر انواع ويروسهاى سرماخوردگى مىشود.
حال دقت بفرماييد که اگر تنها همين يک خاصيت حجامت را در نظر بگيريم، فراگير شدن اين سنت اسلامى تا چه حد مىتواند مصرف انواع آنتىبيوتيک، آمپولهاى پنىسيلين، داروهاى مسکّن و تببر و انواع شربتهاى سينه را که به وفور خصوصاً در فصل زمستان استفاده مىشوند، کاهش دهد و تا چه حد مىتواند بهرهى کارى دانشآموزان و شاغلين را که به دنبال آنفلوآنزا بعضاً به مدت يک هفته بسترى مىشوند، افزايش دهد.
حجامت با افزايش توان ايمنى در فرد، باعث غلبهى سريع او بر انواع ويروسهاى سرماخوردگى مىشود.
لازم به ذکر است که فرزندان بنده که 8 و 5 سال دارند، از بدو تولد سرماخوردگى شديد نداشته و تاکنون هيچ يک از انواع داروهاى آنتىبيوتيک يا پنىسيلين را نيز دريافت نکردهاند. آنها را صرفاً سالى دو نوبت حجامت مىکنم و در سلامت کامل به سر مىبرند و تعجب مىکنيد اگر بگويم، برنامهى واکسيناسيون را که براى همهى اطفال از بدو تولد انجام مىشود، براى آن دو انجام ندادهايم. فرزند اولم تا 9ماهگى واکسن دريافت کرده ولى دومى اصلاً واکسيناسيون نشده و از قضا از نظر تغذيه و رشد جسمى از اولى نيز سالمتر است.
5- تأثير حجامت در افراد پيوند عضو شده:
يکى از معدود موارد ممنوعيت انجام حجامت، افرادى هستند که عضو پيوندى دارند. شرط موفق بودن عمل پيوند اعضاء، ضعيف نگاه داشتن سيستم ايمنى بيمار است. به همين منظور داروهاى متعددى به نام ايمونوساپرسيو را تجويز مىکنند تا سيستم ايمنى فرد همواره ضعيف بماند. اگر سيستم ايمنى بيمار به هر دليل تقويت يا فعال شود، خطر پس زدن عضو پيوند شده وجود دارد. انجام حجامت، از آنجايى که باعث تقويت سيستم ايمنى مىشود، در بيماران پيوند شده خطرناک و ممنوع است.
به هر حال چنان چه فرضيهى تقويت ايمنى صحيح باشد که شواهد زيادى هم براى آن وجود دارد، مىتوان اميدوار بود که حجامت وسيلهى مناسبى براى درمان بسيارى از بيمارىهاى عفونى، سرطانها و نيز بيمارىهاى اتوايميون که طب رايج در مقابل آنها درمانده است، باشد.
نظرات شما عزیزان:
:: موضوعات مرتبط:
<-CategoryName->
:: برچسبها:
<-TagName->